جدول ضرایب مالیاتی چیست؟

جدول ضرایب مالیاتی

جدول ضرایب مالیاتی چیست؟

جدول ضرایب مالیاتی، جدولی است که ضرایب مالیاتی عملکرد مشاغل مختلف را مشخص می‌کند. ممیزان مالیاتی با استفاده از اعداد این جدول، مالیات علی‌الرأس مؤدیان را محاسبه می‌نمایند. آخرین جدول ضرایب مالیاتی در سال 1397 ابلاغ شده است. بنابراین، از سال 1403 محاسبه مالیات عملکرد مودیان از طریق روش خوداظهاری یا اظهارنامه مالیاتی برآوردی انجام می‌شود.

محاسبه مالیات بر درآمد یا همان مالیات عملکرد، معمولاً بر اساس اطلاعاتی که مودی مالیاتی در اظهارنامه مالیاتی خود ارائه می‌کند، انجام می‌شود. اما اگر مودی در موعد مقرر اظهارنامه خود را تسلیم نکند، مالیات او به روش‌های دیگری محاسبه خواهد شد. یکی از این روش‌ها، محاسبه علی‌الرأس بر اساس جدول ضرایب مالیاتی عملکرد است.

جدول نرخ‌های مالیاتی جدولی است که سازمان امور مالیاتی هر ساله آن را به ادارات مالیات ابلاغ می‌کند. در این جدول، برای مشاغل مختلف، ضرایبی تعیین شده است که ممیزان مالیاتی برای محاسبه مالیات علی‌الرأس مودیان از آن‌ها استفاده می‌کنند.

در این مقاله، ابتدا به طور مفصل به این پرسش پاسخ می‌دهیم که جدول ضرایب مالیاتی چیست. سپس به نحوه تعیین این جدول و اعتبار آن می‌پردازیم. در نهایت، نمونه‌ای از جدول ضرایب مالیاتی عملکرد سال 1403 را برای دانلود شما آماده کرده‌ایم.

کاربرد جدول ضرایب مالیاتی چیست؟

یکی از مفاهیم مهم در بحث مالیات سال 1403، ضرایب مالیاتی عملکرد است که در جدول ضرایب مالیاتی مشخص می‌شود. بسیاری از افراد این سوال را مطرح می‌کنند که جدول ضرایب مالیاتی چیست؟ برای پاسخ دقیق به این سوال، ابتدا به بررسی روش‌های مختلف تعیین مالیات و تغییرات آن‌ها در سال‌های اخیر می‌پردازیم. سپس با استفاده از این اطلاعات، به طور کامل توضیح می‌دهیم که جدول ضرایب مالیاتی چیست و چه کاربردی دارد.

به طور کلی، مالیات در کشور ما به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم. مالیات‌های مستقیم مانند مالیات بر درآمد (عملکرد) و مالیات بر اجاره املاک، بر درآمد و دارایی افراد اعمال می‌شود. در مقابل، مالیات‌های غیرمستقیم مانند مالیات بر ارزش افزوده (VAT)، مالیاتی است که از مصرف‌کنندگان کالا و خدمات و واردکنندگان دریافت می‌شود.

مهم‌ترین و جامع‌ترین قانون در حوزه مالیات کشور، قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366 است. این قانون به طور مفصل به انواع مالیات‌های مستقیم، تکالیف مالیاتی مودیان و وظایف سازمان امور مالیاتی پرداخته است.

مهم‌ترین تکالیف مالیاتی مودیان چیست؟

یکی از مهم‌ترین تکالیف مالیاتی مودیان، مطابق قانون مالیات‌های مستقیم، ارائه اظهارنامه مالیاتی سالانه به اداره مالیات مربوطه است. طبق مقررات، مهلت تسلیم اظهارنامه برای اشخاص حقیقی تا پایان خرداد ماه و برای اشخاص حقوقی تا پایان تیر ماه هر سال است (به شرط آنکه سال مالی آن‌ها از اول فرودین تا پایان اسفندماه باشد). در غیر این صورت، مهلت تسلیم اظهارنامه برای اشخاص حقوقی چهار ماه پس از پایان سال مالی مندرج در اساسنامه آن‌ها خواهد بود.

اظهارنامه مالیاتی و اطلاعات مندرج در آن، اساس محاسبه مالیات سالانه مودیان است. ممیز مالیاتی با بررسی اطلاعات این اظهارنامه، میزان مالیات قابل پرداخت را تعیین می‌کند. اما اگر مودی اظهارنامه خود را در موعد مقرر ارائه نکند یا اطلاعات ارائه شده نادرست باشد، سوال اینجاست که مالیات چگونه محاسبه می‌شود؟ پیش از اصلاحات سال 1398، دو روش کلی برای محاسبه مالیات مودیان وجود داشت:

روش خوداظهاری: در این روش، ممیز مالیاتی با توجه به اطلاعاتی که مودی در اظهارنامه مالیاتی خود ارائه کرده است، میزان مالیات قابل پرداخت را محاسبه و تعیین می‌کند. البته، دقت و صحت محاسبات به اطلاعاتی که مودی ارائه کرده است، بستگی دارد.

روش علی‌الرأس: زمانی که مودی اظهارنامه مالیاتی خود را ارائه نکند یا اطلاعات ارائه شده نادرست یا ناقص باشد، ممیز مالیاتی ناچار است برای محاسبه مالیات از روش علی‌الرأس استفاده کند. در این روش، ممیز با توجه به قراین موجود و ضرایب مالیاتی مشخص شده، درآمد تقریبی مودی را تخمین زده و بر اساس آن مالیات را محاسبه می‌کند.

برای محاسبه مالیات به روش علی‌الرأس، ممیز مالیاتی از دو عامل اصلی استفاده می‌کند:

• قرائن مالیاتی: ممیز با بررسی اطلاعاتی مانند نوع فعالیت، محل کسب، دارایی‌ها و…، به قرائنی دست می‌یابد که به او در تخمین درآمد کمک می‌کند.
• ضرایب مالیاتی: ضرایب مالیاتی اعدادی هستند که برای هر نوع فعالیت و مقیاسی از فعالیت تعیین می‌شوند. ممیز با ضرب کردن قرائن مالیاتی در ضرایب مربوطه، به درآمد مشمول مالیات می‌رسد.

قرائن مالیاتی و ضرایب مالیاتی چیست؟

• قرائن مالیاتی به عواملی گفته می‌شود که درآمد تقریبی یک شغل را مشخص می‌کنند. براساس ماده 152 قانون مالیات‌های مستقیم، عواملی مانند میزان خرید و فروش سالانه، درآمد ناخالص (قبل از کسر هزینه‌ها)، میزان تولید کارخانه‌ها و سایر عوامل که توسط کمیسیون تعیین ضرایب مالیاتی مشخص می‌شود، به‌عنوان قرائن مالیاتی در نظر گرفته می‌شوند.
• ضرایب مالیاتی نیز اعدادی هستند که به صورت درصد تعیین شده و هر ساله توسط سازمان امور مالیاتی کشور اعلام می‌شوند. این ضرایب در سامانه مالیات موجود است.

نحوه محاسبه مالیات به روش علی‌الرأس

برای درک بهتر نحوه محاسبه مالیات به روش علی‌الرأس، به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید یک کارگاه تولیدی پوشاک از ارائه اظهارنامه مالیاتی خودداری کرده است. ممیز مالیاتی با بررسی اطلاعاتی مانند میزان خرید و فروش سالانه این کارگاه، درآمد تقریبی آن را به عنوان مثال 100 میلیون تومان برآورد می‌کند. حال، اگر ضریب مالیاتی تعیین شده برای کارگاه‌های تولیدی پوشاک 45 درصد باشد، با ضرب کردن این دو عدد در هم، به عدد 45 میلیون تومان به‌عنوان درآمد مشمول مالیات می‌رسیم.

با توجه به توضیحاتی که درباره قرائن و ضرایب مالیاتی ارائه شد، می‌توانیم به این سوال پاسخ دهیم که جدول ضرایب مالیاتی چیست؟ جدول ضرایب مالیاتی، جدولی است که سازمان امور مالیاتی کشور هر ساله آن را به ادارات مالیات ابلاغ می‌کند. در این جدول، برای مشاغل مختلف، ضرایب مالیاتی مشخصی تعیین شده است. ممیزان مالیاتی در روش محاسبه علی‌الرأس مالیات، با استفاده از این ضرایب و قرائن مالیاتی، میزان مالیات قابل پرداخت مودیان را تعیین می‌کنند.

نحوه تعیین جدول ضرایب مالیاتی 1403

در بخش قبلی، به تعریف جدول ضرایب مالیاتی و نحوه استفاده از آن در روش محاسبه علی‌الرأس مالیات پرداختیم. حال، به این سوال مهم می‌پردازیم که این جدول چگونه تعیین می‌شود؟

طبق ماده 154 قانون مالیات‌های مستقیم، جدول ضرایب مالیاتی عملکرد در تهران توسط کمیسیونی متشکل از نمایندگان وزارت اقتصاد، بانک مرکزی، شورای مرکزی اصناف، نظام پزشکی و اتاق بازرگانی تعیین و تصویب می‌شود. این کمیسیون هر ساله با بررسی وضعیت اقتصادی و معاملات مختلف، ضرایب مالیاتی مشاغل را به‌روزرسانی کرده و جدول جدیدی را به وزارت اقتصاد ارسال می‌کند.

در شهرستان‌ها نیز، جدول ضرایب مالیاتی ابتدا از سوی کمیسیون مرکزی تعیین و سپس به ادارات کل اقتصاد و دارایی استان‌ها ارسال می‌شود. هر اداره کل با تشکیل کمیسیونی متشکل از نمایندگان محلی، جدول ارسالی را بررسی کرده و با توجه به شرایط اقتصادی منطقه، تغییرات لازم را در آن اعمال می‌کند. جدول نهایی پس از تایید وزارت اقتصاد، در شهرستان مربوطه اجرا می‌شود.

جدول ضرایب مالیاتی سال ۱۴۰۳

در بخش قبلی، به نحوه تعیین جدول تعرفه‌های مالیاتی عملکرد و نحوه اعمال آن در شهرستان‌ها پرداختیم. حال، ممکن است این سوال پیش آید که جدول ضرایب مالیاتی سال 1403 به چه صورت است و ارقام آن برای مشاغل مختلف چقدر است؟

با توجه به اصلاحات صورت گرفته در قانون مالیات‌های مستقیم در سال 1398، رویکرد محاسبه مالیات تغییراتی کرده است. در حال حاضر، اگر مودیان اظهارنامه مالیاتی ارائه نکنند یا اطلاعات ارائه شده نادرست باشد، ممیز مالیاتی با استفاده از اطلاعات موجود در طرح جامع مالیاتی، یک اظهارنامه مالیاتی برآوردی برای مودی تهیه می‌کند.

بنابراین، از سال 1398 به بعد، انتشار جدول ضرایب مالیاتی سالانه متوقف شده است. آخرین جدول تعرفه‌های مالیاتی منتشر شده مربوط به سال 1397 می‌باشد. در نتیجه، در سال 1403 نیز جدولی به صورت مشخص برای ضرایب مالیاتی منتشر نشده است. محاسبه مالیات عملکرد مودیان در سال 1403 عمدتاً بر اساس اظهارنامه مالیاتی خوداظهاری یا اظهارنامه مالیاتی برآوردی انجام می‌شود.

آیا جدول ضرایب مالیاتی همچنان اعتبار دارد؟

در بخش قبلی توضیح دادیم که آخرین جدول تعرفه‌های مالیاتی منتشر شده مربوط به سال 1397 است و از آن سال به بعد، جدول جدیدی منتشر نشده است. ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا این جدول همچنان اعتبار دارد؟

طبق اصلاحات صورت گرفته در قانون مالیات‌های مستقیم در سال 1398، روش محاسبه مالیات تغییرات اساسی کرده است. اکنون، در صورتی که مودی اظهارنامه مالیاتی ارائه نکند یا اطلاعات ارائه شده نادرست باشد، سازمان امور مالیاتی با استفاده از اطلاعات موجود در طرح جامع مالیاتی، یک اظهارنامه مالیاتی برآوردی برای مودی تهیه می‌کند.

با اجرای طرح جامع مالیاتی، اطلاعات درآمدی مودیان از منابع مختلفی مانند بانک مرکزی جمع‌آوری شده و در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد. در نتیجه، روش محاسبه مالیات به صورت علی‌الرأس و با استفاده از جدول ضرایب مالیاتی از نظام مالیاتی کشور حذف شده است. بنابراین، جدول ضرایب مالیاتی دیگر اعتبار ندارد و روشی منسوخ شده محسوب می‌شود.

نمونه جدول ضرایب مالیاتی

در بخش قبلی توضیح دادیم که با اجرای طرح جامع مالیاتی و جمع‌آوری اطلاعات درآمدی مودیان از منابع مختلف، روش محاسبه مالیات به صورت علی‌الرأس و با استفاده از جدول ضرایب مالیاتی از نظام مالیاتی کشور حذف شده است. بنابراین، جدول ضرایب مالیاتی دیگر اعتبار ندارد.

در این بخش، فایل دانلود یک نمونه جدول تعرفه‌های مالیاتی را برای علاقه‌مندان قرار داده‌ایم. لازم به ذکر است که این جدول مربوط به آخرین سال انتشار این نوع جداول یعنی سال 1397 می‌باشد. از آن سال به بعد، سازمان امور مالیاتی کشور جدول ضرایب مالیاتی جدیدی منتشر نکرده است.

سخن پایانی

• همانطور که در مباحث پیشین بررسی شد، جدول نرخ‌های مالیاتی ابزاری بود که در گذشته برای محاسبه مالیات به روش علی‌الرأس مورد استفاده قرار می‌گرفت. این جدول، ضرایبی را مشخص می‌کرد که با توجه به نوع فعالیت و درآمد مشمولان مالیات، میزان مالیات قابل پرداخت را تعیین می‌نمود. اما با تغییرات صورت گرفته در قوانین مالیاتی و به‌ویژه با اجرای طرح جامع مالیاتی، استفاده از جدول ضرایب مالیاتی منسوخ شده است.
• امروزه، با توجه به اطلاعات گسترده‌ای که از طریق طرح جامع مالیاتی جمع‌آوری می‌شود، امکان محاسبه دقیق‌تر مالیات مودیان فراهم شده است. به همین دلیل، روش محاسبه مالیات بر اساس اظهارنامه‌های مالیاتی و اطلاعات موجود در پایگاه داده‌های مالیاتی انجام می‌شود. در این راستا، شرکت‌هایی مانند فپرا با ارائه نرم‌افزارهای تخصصی، به مؤدیان مالیاتی کمک می‌کنند تا به صورت دقیق و به موقع اظهارنامه‌های مالیاتی خود را تهیه و ارسال نمایند. این نرم‌افزارها با بهره‌گیری از آخرین تغییرات قوانین مالیاتی و استانداردهای حسابداری، فرآیند محاسبه و پرداخت مالیات را برای مؤدیان تسهیل می‌نمایند.
• در نتیجه، می‌توان گفت که با توجه به تغییرات صورت گرفته در نظام مالیاتی کشور، استفاده از جدول نرخ‌های مالیاتی دیگر روشی کارآمد و دقیق برای محاسبه مالیات نیست. شرکت‌هایی مانند فپرا با ارائه راهکارهای نرم‌افزاری، به مؤدیان مالیاتی کمک می‌کنند تا با اطمینان بیشتری به تعهدات مالیاتی خود عمل کنند و از مزایای استفاده از سیستم‌های مالیاتی الکترونیکی بهره‌مند شوند.

با توجه به تغییرات گسترده در نظام مالیاتی کشور و حذف روش محاسبه مالیات به صورت علی‌الرأس، استفاده از ابزارها و نرم‌افزارهای مالیاتی هوشمند امری ضروری است.

نرم‌افزار واسط مودیان فپرا با ارائه راهکارهای جامع و کاربرپسند، به شما کمک می‌کند تا در دنیای پیچیده مالیات، با اطمینان بیشتری عمل کنید. با استفاده از فپرا، می‌توانید:

• اظهارنامه مالیاتی خود را به صورت دقیق و سریع تهیه کنید.
• از آخرین تغییرات قوانین مالیاتی آگاه شوید.
• به صورت خودکار و دقیق مالیات خود را محاسبه کنید.
• در هر زمان و مکان به اطلاعات مالی خود دسترسی داشته باشید.
• از پشتیبانی تخصصی و مشاوره مالی بهره‌مند شوید.
• فپرا، همراه همیشگی شما در مسیر مالیاتی.

اکنون تماس بگیرید و از مشاوره رایگان ما بهره‌مند شوید.

تلفن: 02832821169
موبایل: 09936519002، 09936519003، 09936519004، 09936519006

واتساپ: 09936519002